Không thể phủ nhận những tiện lợi mà hình thức vay tiền online mang lại nhưng có một điều chắc chắn tại Việt Nam hiện nay là việc vay tiền online càng nhanh chóng, dễ dàng chừng nào thì càng ẩn chứa nhiều rủi ro chừng ấy.

Tại sao vay tiền online sẽ đẩy lùi hình thức vay truyền thống?

Vay tiền online là hình thức vay mà người vay và người cho vay không cần gặp mặt, toàn bộ quy trình từ nộp hồ sơ vay, phê duyệt và giải ngân đều diễn ra trên môi trường số. Do vậy, ưu điểm lớn nhất của cách vay này là nhanh. Vay tiền online nhanh ở chỗ nó có thể thực hiện vào bất cứ khung giờ nào trong ngày, tại bất cứ địa điểm nào. Với nhu cầu tài chính cá nhân đang ngày một tăng cao cộng với hạ tầng công nghệ đủ sức đáp ứng thì vay tiền online là một xu hướng không thể đảo ngược. Người vay có thể là bất cứ thành phần nào trong xã hội, chỉ cần có căn cước công dân và có khả năng sử dụng các thiết bị vi tính, điện thoại thông minh là đã có thể thực hiện việc vay tiền online. Về cơ bản, hầu hết các khoản vay online đều là vay tín chấp và để đáp ứng nhu cầu giao dịch đó, tất cả các tổ chức tín dụng hiện nay đều xây dựng giải pháp cho vay tiền online. Tuy nhiên, chuyện không chỉ có thế!

“Thạch Sanh thì ít, Lý Thông thì nhiều”

Vay tiền online cũng được chia thành hai hình thức là vay online toàn hành trình và bán hành trình. Vay online toàn hành trình là vay không cần gặp mặt. Tuy nhiên, các ngân hàng, công ty tài chính chỉ cho những khách hàng đã từng vay tại đơn vị ít nhất một lần và có lịch sử tín dụng tốt vay online toàn hành trình. Còn những khách hàng mới vay lần đầu thì chỉ có thể vay bán online, tức là vẫn nộp hồ sơ qua ứng dụng di động hoặc website nhưng bắt buộc phải tới phòng giao dịch để xác minh lại hồ sơ, ký hợp đồng và nhận giải ngân. Cả hai hình thức vay này tuy có khác nhau về mức độ nhưng đều nhanh, chỉ mất tối đa 3-5 ngày làm việc, nhanh hơn so với cách vay truyền thống trong khi người vay vẫn được hưởng những lợi ích truyền thống, tiêu biểu như lãi suất thấp hơn một số hình thức cho vay khác. Tuy nhiên, số người có thể vay online, dù toàn hành trình hay bán hành trình, lại không nhiều, chiếm một phần rất nhỏ trong tổng số những người có nhu cầu vay tiền online.

Vậy còn cách vay online nào khác không? Có hai cách. Đầu tiên là vay từ các ứng dụng (app) cho vay ngang hàng (P2P). Các ứng dụng tiêu biểu như Doctor Đồng, Finn Credit, Tima… Đây là cách vay online toàn hành trình, thời gian phê duyệt nhanh, khoảng 30-60 phút, bởi điều kiện vay đơn giản và thủ tục dễ dàng hơn. Tuy nhiên, lãi suất thì cao hơn lãi ngân hàng. Cụ thể lãi vay tín chấp ngân hàng tiệm cận mức 20%/năm trong khi lãi vay từ các ứng dụng này thấp nhất cũng là 50% - 60%/năm, bao gồm cả cả các khoản phí mà ứng dụng yêu cầu.

Khó phân biệt được các ứng dụng (app) cho vay online được cấp phép và không được cấp phép

Cách khác nữa là vay từ các ứng dụng không rõ nguồn gốc, không được cấp phép hoạt động, nôm na là tín dụng đen online. Hiện tại, trên App Store hay Google Store có hàng nghìn ứng dụng cho vay online nên việc phân biệt cái nào có phép, cái nào không là rất khó. Nhưng những ứng dụng không được cấp phép thường có điều kiện vay rất đơn giản trong khi lại yêu cầu người vay phải cấp rất nhiều quyền truy cập vào điện thoại, danh bạ, ứng dụng liên lạc khác. Sau khi cấp những quyền này, người vay sẽ được giải ngân, chỉ trong vòng 3-5 phút, nhưng đó cũng là lúc bi kịch bắt đầu. Đầu tiên là các khoản phí ẩn, lãi ẩn, sau đó là cách tính lãi suất “trên trời”, là kiểu đòi nợ khủng bố và cuối cùng là cưỡng đoạt tài sản của người vay. Chính vì thế, nhiều người thường nói vay online càng nhanh thì rủi ro càng nhiều.

Những giải pháp vay thay thế khác

Đặc tính nổi bật nhất của vay online là nhanh nên giải pháp vay thay thế cũng phải đáp ứng được điều này. Các ngân hàng và công ty tài chính thì không thể nhưng các cửa hàng cầm đồ thì có. Tuy nhiên, khi vay cầm đồ, một hình thức vay mà nhiều người vẫn gọi là vay nóng, người vay cần phải phân biệt và lựa chọn các cửa hàng uy tín, hợp pháp do nhà nước cấp phép mà điểm dễ nhận biết nhất là địa điểm kinh doanh cố định và sự phổ biến của thương hiệu. Điểm đáng chú ý khác là vay cầm đồ không thể online toàn hành trình, người vay vẫn phải đem tài sản đến địa điểm giao dịch để thẩm định và làm các thủ tục liên quan. Lãi suất vay cầm đồ tương đương vay các công ty tài chính, theo cách tính mà F88 công khai thì nằm trong khoảng 32% - 55%/năm trên hệ lãi suất phẳng, tức là cao hơn ngân hàng nhưng thấp hơn tín dụng đen nhiều lần.

Thời gian tới, vay tiền online sẽ là xu thế phát triển không thể đảo ngược, tuy nhiên, nó cũng yêu cầu người vay cần trở nên tỉnh táo hơn, có chọn lọc hơn nhằm tránh những rủi ro mà những đơn vị cho vay không phép chăng ra nhằm bẫy khách hàng khi chuyện đã rồi.