Những người quan tâm đến việc này thường là chủ các doanh nghiệp vừa và nhỏ, người buôn bán quy mô có nhu cầu nhập một lượng hàng lớn, muốn vay số tiền từ vài trăm triệu trở lên và họ có tài sản đảm bảo có giá trị như sổ đỏ, xe hơi. 

Nợ xấu và những hệ luỵ

Nợ xấu là từ mà các tổ chức tín dụng, từ ngân hàng đến các công ty tài chính, thậm chí các công ty cầm đồ hay sử dụng. Nợ xấu xảy ra khi khách hàng không thể thanh toán nợ đúng thời hạn hai bên đã giao ước. Hình thức vay tiền nào cũng có thể phát sinh nợ xấu, nhiều nhất là vay tín chấp. Vay thế chấp và vay cầm cố cũng có thể phát sinh nợ xấu nhưng vì phải có tài sản đảm bảo thì mới được vay nên nhiều người sẽ cố gắng trả nợ để lấy lại tài sản, do đó ít phát sinh nợ xấu hơn.

Tuỳ theo thời gian quá hạn mà các tổ chức tín dụng xác định mức độ nợ xấu. Hiện tại, nợ xấu được chia ra 5 mức độ, nặng nhất là mức 5. Nợ xấu mức 1 là nợ đủ tiêu chuẩn, khoản nợ chưa đến thời hạn trả hoặc trễ hạn không quá 10 ngày. Mức 2 là nợ cần chú ý, trễ hạn từ 10 đến 90 ngày. Mức 3 là nợ dưới tiêu chuẩn, trễ hạn từ 91 đến 180 ngày. Mức 4 là nợ nghi ngờ, trễ hạn từ 181 ngày đến 360 ngày. Mức 5 là nợ có nguy cơ mất vốn vốn, trễ hạn trên 360 ngày.

Về nguyên tắc, nợ xấu nhóm 3 trở lên là không thể vay tiền tại bất cứ tổ chức tín dụng nào trong tối thiểu là 5 năm. Với người lao động phổ thông hoặc người ít có nhu cầu buôn bán, làm ăn thì việc không thể tiếp cận các nguồn vốn vay trong 5 năm cũng đã là một trở ngại làm ảnh hưởng đến cuộc sống, nhất là khi cần tiền giải quyết việc đột xuất. Còn với những người làm chủ thì việc này gần như là dấu chấm hết cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Do đó, khi nhận thấy dấu hiệu bất ổn, điều đầu tiên họ làm là liên lạc với ngân hàng xin làm thủ tục giãn nợ, gia hạn nợ, tránh việc bị xếp hạng nợ xấu cao. 

Có cách vay nào khi mắc nợ xấu không?

Về cơ bản, khi khách hàng mắc nợ xấu nhóm 3, các ngân hàng sẽ tìm cách hỗ trợ với mục đích cao nhất là lấy lại khoản vay chứ không phải là xếp hạng nợ xấu của khách. Họ sẵn sàng ngồi xuống thương lượng, đưa ra giải pháp hỗ trợ và một trong những giải pháp như thế là cung cấp thêm một khoản vay thế chấp với điều kiện ngặt nghèo hơn. Điều kiện căn bản nhất là khách hàng cần phải có tài sản đảm bảo có giá trị mà thường thì là bất động sản. Do tính chất của khoản vay mới này là vay thế chấp, tức là khách hàng phải bàn giao quyền sở hữu tài sản cho ngân hàng trong thời gian vay nên nhiều người vẫn gọi nôm na khoản vay này là vay bằng sổ đỏ - loại giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp của khách hàng với bất động sản mình thế chấp. 

Ngoài ra, người vay còn phải đảm bảo một số điều kiện nghiêm ngặt khác như chứng minh thu nhập ổn định; chứng minh việc phát sinh nợ xấu là bởi các lý do khách quan chứ không phải bản thân người vay mất khả năng thanh toán; có kế hoạch sử dụng khoản vay mới một cách cụ thể, khả thi và có lộ trình trả nợ rõ ràng; giá trị khoản vay mới không được lớn hơn giá trị bất động sản thế chấp do ngân hàng xác định. Hiện tại, tất cả các ngân hàng tại Việt Nam đều sẵn sàng xem xét các khoản vay như trên, vừa tạo thêm cơ hội làm ăn cho khách hàng, qua đó làm tăng khả năng trả nợ của khách. Tuy nhiên, có hai điều đáng lưu ý. Một là hình thức vay này chỉ áp dụng một lần duy nhất với một bất động sản xác định, không vay hai lần trên một bất động sản. Hai là chỉ hỗ trợ khách hàng nợ xấu nhóm 3; khách hàng nợ xấu nhóm 4 và 5 gần như thể tiếp cận khoản vay kiểu này.

Nếu các ngân hàng từ chối cho vay, khách hàng vẫn có thể vay bằng hình thức cầm cố tài sản, tức là cầm đồ. Ngoài bất động sản thì xe ô tô cũng là một tài sản giá trị, có thể đáp ứng nhu cầu vay từ 300 triệu đến 500 triệu đồng. Tuy nhiên, để vay theo hình thức này, khách hàng cần phải tìm hiểu kỹ thông tin về đơn vị cho vay, đảm bảo đó phải là đơn vị có uy tín, minh bạch, rõ ràng về thời gian vay, lãi suất và cả việc thanh lý tài sản nếu không trả nợ đúng hạn. Có rất nhiều cửa hàng cầm đồ nhỏ lẻ nhận cho vay bằng sổ đỏ nhưng chuỗi cầm đồ có uy tín và lớn nhất Việt Nam hiện tại là F88 lại không triển khai gói vay này. Khách hàng có nhu cầu vay số tiền vài trăm triệu đồng tại F88 có thể vay bằng cà vẹt xe ô tô. Lưu ý, lãi suất cầm đồ, dù ở F88 hay các cửa hàng khác, cũng đều cao hơn lãi suất vay ngân hàng.